Je ziet het overal. In parken, in de stad, bij winkels. Soms nog voordat je de riem goed hebt vastgepakt. Twee honden die elkaar naderen en meteen wordt verwacht dat ze maar even hallo zeggen. Alsof elke ontmoeting vanzelf een vrolijk snuffelfeest wordt. Maar jij voelt het soms al voordat de lijnen strak staan. Dat kleine twijfeltje in je buik. Dat moment waarop je labradoodle nét iets rechter gaat lopen of zijn adem inhoudt.
Soms zie ik het zelfs al eerder. Die kleine verandering in zijn tempo. Alsof hij zegt: wacht even, ik moet dit eerst inschatten. En terwijl de wereld om je heen gewoon doorgaat, gebeurt er tussen jullie twee iets kleins, maar belangrijks. Jij leest hem. Hij leest jou. En precies dan besef je hoe vaak we van honden verwachten dat ze sociaal doen, terwijl ze eigenlijk vooral duidelijkheid nodig hebben.
En precies daar gaat dit artikel over.
1. Wanneer een van de twee gespannen is
Je merkt het vaak eerder dan je denkt. Een lijf dat wat stijver wordt. Oren nét te alert. Een snuit die strak vooruit blijft wijzen. Of jouw lijn die langzaam als een vioolsnaar voelt. Soms zie je zelfs dat kleine hapje lucht dat je labradoodle neemt, alsof hij de situatie nog één keer checkt voordat hij besluit wat veilig voelt.
Gespannen honden zoeken geen contact. Ze zoeken ruimte. Dat zie ik regelmatig bij mijn eigen labradoodle wanneer hij in het park een hond op zich af ziet lopen. Zijn hele houding verandert dan, alsof iemand het licht in hem iets dimt. Hij houdt zijn kop lager, zet zijn poten steviger neer, zijn lichaam wordt net een fractie rechter. Het is geen ongehoorzaamheid, geen dramatiek. Het is zelfbescherming. En eerlijk gezegd herken ik het maar al te goed van mezelf op drukke plekken.
Soms zie je zelfs dat de spanning helemaal niet van jouw hond komt, maar van de ander. Een hond die wat te nadrukkelijk staart of in een rechte lijn op jullie afloopt. Ook dat is een signaal dat er weinig ruimte is voor een ontspannen kennismaking. Twee gespannen honden samenbrengen voelt vaak alsof je twee mensen in een volle wachtkamer per se wilt laten handen schudden.
Als jij dat ziet gebeuren, loop je gewoon door. Rustig. Zonder schuldgevoel. Het is geen afwijzing, het is kiezen voor rust. Voor je hond en voor jezelf.
2. Wanneer jouw hond aan de lijn zit en de ander losloopt
Dit is zo'n moment dat je in je buik voelt rommelen. Jij houdt je hond vast. De ander draait vrolijk rond, alsof de wereld één grote speeltuin is. Soms zie je zelfs dat de loslopende hond in een rechte lijn op jullie afkomt, zonder pauze, zonder boogje, gewoon recht eropaf. Dan voel je je eigen arm al iets strakker worden, nog voordat je hond ook maar één stap verzet heeft.
Een aangelijnde hond kan niet wegdraaien of afstand nemen. Hij staat vast, terwijl de ander alle kanten op mag. Dat voelt voor veel honden alsof ze in een hoek staan. En in die hoek ontstaat snel spanning. Ik zie het vaak gebeuren in het park, waar mensen roepen dat hun hond "alleen maar wil spelen", terwijl mijn doodle al lang laat zien dat hij liever afstand houdt. Die miscommunicatie tussen mensen zorgt dan voor méér spanning dan de honden zelf.
Het lastige is dat een loslopende hond niet meteen iets hoeft te willen. Soms is hij gewoon nieuwsgierig. Maar zelfs nieuwsgierigheid kan te veel zijn wanneer jouw hond de ruimte niet heeft om zelf te bepalen hoe dichtbij hij het wil. Die ongelijkheid maakt ontmoetingen onvoorspelbaar en eerlijk gezegd ook onnodig risicovol.
Dus als je een loslopende hond ziet aankomen en het voelt niet goed, draai rustig weg en kies een andere richting. Een boogje lopen is geen zwakte. Het is helderheid. Soms voelt het zelfs als een kleine zucht van opluchting tussen jou en je hond in. Alsof jullie allebei even denken: fijn, we hoeven dit niet op te lossen, maar mogen gewoon onze eigen route volgen.
3. Wanneer je hond moe, ziek of overprikkeld is
Sommige dagen zijn gewoon op. Je kent het vast. Na een drukke ochtend, veel geluiden of na een lange tocht door het bos. Soms merk je het al wanneer je de riem uit de kast pakt en je labradoodle niet meteen opspringt, maar je vooral aankijkt alsof hij zegt: moeten we echt nog een rondje?
Honden hebben dat ook. Mijn doodle kan na een middag spelen met een paar vaste honden compleet klaar zijn. Dan hoeft hij echt geen nieuwe snuffelvriend. Zijn lichaamstaal wordt zachter, zijn staart lager, zijn tempo slomer. Soms blijft hij zelfs even staan om diep te zuchten, zo'n lange hondenadem die alles zegt zonder woorden.
Je ziet het ook aan kleine dingen. Hij snuffelt minder, kijkt minder om zich heen, zoekt vaker jouw nabijheid. Het zijn van die signalen die snel over het hoofd worden gezien, omdat ze zo subtiel zijn. Maar juist die subtiele tekenen vertellen dat zijn hoofd en lijf even vol zijn.
Dat is geen ongeïnteresseerd gedrag. Dat is herstel. Een soort reset die honden zo hard nodig hebben. En daar past geen nieuwe ontmoeting bij. Juist dan is rust waardevoller dan welke begroeting dan ook.
4. Wanneer de andere hond duidelijk geen zin heeft
We kijken vaak vooral naar onze eigen hond. Maar de ander vertelt net zoveel. Een hond die achter zijn baas blijft. Een hond die wegkijkt of zich kleiner maakt. Oren die plat liggen. Soms zie je zelfs dat hij een halve stap terugdoet of zijn staart een klein stukje laat zakken. Soms zie je een klein tongpuntje verschijnen, zo'n subtiel kalmeringssignaal dat bijna fluistert dat hij liever wat ruimte wil. Het zijn allemaal beleefde manieren van zeggen: laat me even. Veel honden proberen eerst vriendelijk afstand te houden voordat het duidelijker wordt. En juist die zachte signalen verdienen aandacht, omdat ze laten zien hoe hard honden hun best doen om conflicten te vermijden.
Door dat te respecteren geef je beide honden rust. Het scheelt spanning, misverstanden en soms zelfs een snauw. Het maakt de wandeling lichter voor iedereen. Je merkt vaak dat je eigen hond ook makkelijker ademt wanneer jij die keuze voor hem maakt. En het gevoel dat je een situatie niet hoeft te forceren, geeft vaak meer ontspanning dan een geslaagde begroeting ooit zou kunnen doen.
5. Wanneer jij er zelf geen goed gevoel bij hebt
Ik heb geleerd dat mijn eigen lijf het vaak eerder weet dan mijn hoofd. Als ik twijfel, trek ik een kleine bocht. Niet uit angst. Uit duidelijkheid. Soms voel ik al bij het zien van een bepaalde houding of een bepaald tempo dat mijn doodle en ik dit moment beter kunnen laten passeren. Het is dat kleine knikje van binnen dat zegt: we hoeven hier niets van te maken.
Je hond voelt jouw spanning feilloos aan. Dus als jij denkt: dit is geen handig moment, dan is dat genoeg. Jij bepaalt. Altijd. En vaak zie je dat jouw hond direct ontspant zodra jij die keuze maakt. Alsof hij opgelucht is dat hij niet hoeft te reageren op iets waar hij zelf al geen goed gevoel bij had. Dat samenspel maakt zulke momenten juist waardevol. Het laat zien hoe fijn het is wanneer jij voor duidelijkheid zorgt.
Beleefd "nee" zeggen tegen andere baasjes
Soms is het lastiger om een mens af te remmen dan een hond. Een paar zinnen die voor mij werken. Omdat mensen soms met de beste bedoelingen vol enthousiasme naar je toe stappen, terwijl jij allang ziet dat dit niet het juiste moment is. En dan voelt het bijna alsof je twee gesprekken tegelijk voert: eentje in woorden met het baasje en eentje in lichaamstaal met je hond.
Je kunt dan het beste je grens aangeven en eerlijk zijn. Op een vriendelijke manier. Hieronder geef ik je een paar voorbeeldzinnen die je dan kunt gebruiken:
- "We oefenen vandaag even het rustig doorlopen." Vaak zie je dat mensen dan meteen begrijpen dat er een bedoeling achter zit.
- "Hij vindt begroeten aan de lijn niet zo fijn." Dat haalt de druk weg zonder dat iemand zich aangesproken hoeft te voelen.
- Gewoon glimlachen en doorlopen. Soms is dat genoeg. Je voelt direct hoe jouw rust de situatie kleiner maakt.
Grenzen stellen is geen strengheid. Het is zorg. En soms is het precies die zachte duidelijkheid die een wandeling rustig houdt.
Tot slot
In dit artikel kwam iets naar boven dat we vaak vergeten: niet elke ontmoeting hoeft een ontmoeting te zijn. Soms is voorbijlopen precies wat je hond nodig heeft. Soms jij ook. Misschien zie je nu iets scherper waar de rust zit in jouw wandelingen. Waar je doodle eigenlijk al een klein signaal gaf dat je eerder miste. En misschien hoor je voortaan in dat stille moment voor een begroeting al genoeg.
